در کتاب تاریخ مفصل همدان تألیف شیخ حاج احمد صابر همدانی آمده است :
« کورجان در نوشته ها کوریجان نوشته می شود ولی مردم ضبط اول را تلفظ می کنند از ابادیهای نسبت قابل توجه است که در شمال غربی همدان در سی کیلومتری قرار دارد و رو به توسعه است که خود را به کنار جاده تهران برساند ، دهخدا نام کوریجان را با گاف ضبط کرده است و وجه ان معلوم نشده در جغرافیای قدیم ذکری از آن به میان نیامده ولی در عصر ما از علماء و مروجین بدان جا منصوب است مانند عالم صالح ¸مروج شیخ عبداله کوریجانی بن شیخ علی مهاجرانی »(1)
چون در کتابهای گذشته از کوریجان با نامهای دیگری نام برده شده است مؤلف ارجمند کتاب تاریخ مفصل همدان (حاج احمد صابر همدانی )به خطا نوشته اند که از کوریجان در جغرافیای قدیم نامی به میان نیامده است
درفرهنگ معین به واقعه جنگ شاه طهماسب دوم صفوی ، سپاه عثمانی در کوریجان اشاره شده است .
«کوریجان دهی است از دهستان حاجیلو بخش کبودراهنگ شهرستان همدان واقع در 21 کیلومتری جنوب باختری قصبه کبودر اهنگ جلگه وسردسیر و دارای 1900 تن سکنه، این ده محل جنگ شاه طهماسب دوم صفوی با سپاه عثمانی در سال 1143 هجری قمری بوده است محصول غله ، انگور، بلشن و صنعت دستی قالی بافی »(2)
در فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5 (استان پنجم ) مطالب فوق تقریباّ به همان صورت آمده و اضافه بر آن اشاره شده است که راه اتومبیل رو، دبستان و رستوران و قهوخانه کنارشوسه و ده باب دکان دارد و بنای امامزاده آن قدیمی است .(3)
در کتاب درگزین تا کاشان دکتر پرویز اذکایی نیز واقع? جنگ شاه طهماسب دوم صفوی در کوریجان را اینگونه بیان کرده است : «شاه طهماسب با جمع قوای قزلباش به شتافت و از راه درجزین عازم همدان شده و دوباره به جمع اوری قشون و چریک همدان وولایات و نواحی پرداخته و درقریه مرسوم به کردخان (کوریجان ) ازاعمال همدان اردو زد احمد پاشا پیشنهاد صلح کرد وی اعتنا نکرده جنگ در گرفت که منجر به شکست دیگر شاه طهماسب شد. اوایل شعبان 1143 سپاه قزلباش منهدم گردید باقی لشکریان گریخت عثمانلوها به تعقیب پرداختند بلاخره طهماسب مجبور به صلح می شود و نادر شاه خشمگین می شود و در پی آزاد سازی نواحی از دست رفته می افتد.(4)
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. تاریخ مفصل همدان حاج احمد صابر همدانی
2. فرهنگ معین جلد پنجم
3. فرهنگ جغرافیای ایران جلد پنجم (استان پنجم )
4. از در گزین تا کاشان پرویز اذکایی صفحه 43 / جهانگشای نادری صفحه 171 الی 175 / عالم ارای نادری جلد اول صفحه 345الی 347 / مجمع التواریخ مرعشی صفحه 81 / تاریخ حزینی صفحه 95
کلمات کلیدی:
